(Natuur)begraven, cremeren, resomeren, veraarden, schenken aan de wetenschap

Begraven is een van de oudste en meest traditionele manieren om een lichaam een laatste rustplaats te geven. Het proces omvat het plaatsen van het lichaam in een graf, in een kist, mand of een wade. Graven kunnen zich bevinden op algemene of religieuze begraafplaatsen. Het graf wordt gemarkeerd door een grafmonument. Er zijn kosten voor aankoop of huur van het graf, de graflegging, grafmonument/grafsteen, onderhoud en evt. verlenging van de grafrechten.

Bij begraven op een natuurbegraafplaats gaat het graf op in de natuur. Het lichaam wordt als het ware teruggeven aan de aarde met respect voor de overledene en de natuur. Hier worden alleen biologisch afbreekbare kisten, manden, wades, kleding en andere materialen gebruikt om het ecosysteem niet te verstoren. Op een natuurbegraafplaats staan geen grafstenen maar hooguit natuurlijke markeringen van bv. hout. Met behulp van de coördinaten kunt u eenvoudig het graf bezoeken. Er is sprake van eeuwige grafrust. Dit draagt bij aan het behoud van het natuurgebied.

Er zijn eenmalig kosten voor de aankoop van het graf en de graflegging. Daarmee is natuurbegraven goedkoper dan begraven op een reguliere begraafplaats.

Cremeren houdt in dat het lichaam wordt blootgesteld aan intense hitte, waardoor het wordt omgezet in as. Deze as kan worden bewaard in een urn, begraven op een (natuur-)begraafplaats, urnenveld, verstrooid op een betekenisvolle locatie of verwerkt in herdenkingsvoorwerpen. De afscheidsplechtigheid kan in het crematorium plaatsvinden maar u kunt ook kiezen voor een afscheid op een andere betekenisvolle locatie voorafgaand aan of na de crematie.

Een meer technologische benadering is resomeren, ook wel bekend als bio-crematie of alkalische hydrolyse. Hierbij wordt het lichaam blootgesteld aan een mengsel van water en chemische stoffen, wat resulteert in ontbinding en het achterlaten van asachtige resten. Deze methode wordt gezien als milieuvriendelijker dan cremeren vanwege de lagere CO2-uitstoot.

Op dit moment is resomeren nog niet toegestaan in Nederland.

Veraarden is een gecontroleerd proces waarbij het lichaam van de overledene transformeert tot voedzame aarde. Het wordt ook wel humaan composteren genoemd. Een overledene wordt daarbij in een bed gelegd van een organisch mengsel met onder andere hooi en stro, waar zich micro-organismen in bevinden die ons lichaam verteren. Het ritueel heeft veel gelijkenissen met begraven, maar een belangrijk verschil is dat veraarden bovengronds gebeurt. Afhankelijk van de methode duurt het transformatieproces zo’n veertig dagen.

Veraarden is op dit moment nog niet mogelijk in Nederland.

Een waardevolle keuze voor mensen die wetenschappelijk onderzoek willen ondersteunen, is het schenken van het lichaam aan een Anatomisch Instituut van een universiteit. Het lichaam wordt dan gebruikt voor onderwijs en onderzoek. De periode om afscheid te nemen is veel korter dan bij een reguliere uitvaart omdat het lichaam binnen 24 uur na overlijden opgehaald wordt. Er is dan geen gelegenheid om 'stap voor stap' afscheid te nemen. Ook in deze situatie kan het belangrijk zijn om wel begeleiding en ondersteuning te krijgen, bijvoorbeeld bij het organiseren van een herdenkingsbijeenkomst. Het lichaam van de overledene is hier niet bij aanwezig, maar door middel van foto's, teksten, dierbare voorwerpen, muziek en rituelen kan toch op een heel persoonlijke manier vorm worden gegeven aan het afscheid.

Meer informatie over lichaamsdonatie in Noord-Nederland vindt u op: https://bscs.umcg.nl/nl/deelname/lichaamsdonatie/